DiversityIslam

Cijfers liegen niet altijd

By Thursday 10 April 2008 No Comments

De meeste aanslagen tegen bedrijven en overheden worden gepleegd door terroristen die niets met de islam te maken hebben. Toch overheerst het islamitische terrorisme het beeld. Een blik op de cijfers.

We hebben de neiging er automatisch vanuit te gaan, dat alle terroristen die in Europa rondwaren moslims zijn. Dat ligt ook voor de hand, want de belangrijkste terroristische gruweldaden in Europa – de bommen in Madrid en Londen – werden door jonge moslimmannen werden gepleegd. Voeg dit toe aan de dagelijkse krantenkoppen over de ‘islamitische dreiging’, de voortdurende onthullingen over ‘terroristische plannen’ die bij ons om de hoek zouden worden gesmeed – het lijkt dan allemaal zo vanzelfsprekend.

Uit ervaring weet ik echter dat wat vanzelfsprekend lijkt vaak bij nader inzien niet zo vanzelfsprekend is.
De feiten zijn als volgt: in 2006 waren er in de hele Europese Unie 498 incidenten die werden omschreven als ‘terroristische aanslagen’. Precies 424 daarvan werden gepleegd door ‘separatistische terroristen’, zoals de Baskische ETA. De aanslagen uit deze categorie vonden uitsluitend plaats op Corsica en in de Baskische regio’s van Spanje en Frankrijk.
De ETA zelf was verantwoordelijk voor 136 van de 424 aanvallen. Linkse en anarchistische groeperingen in Duitsland, Griekenland, Italië en Spanje pleegden in totaal 55 aanslagen. Het overgrote deel hiervan resulteerde in beperkte materiële schade en was ook niet bedoeld om slachtoffers te maken. Slechts één keer vielen er doden. Dat was bij een aanslag van de ETA in Madrid, waarbij twee mensen omkwamen.

Hoe passen de islamitische terroristen in dit verhaal? Moslimextremisten waren verantwoordelijk voor één aanslag in Duitsland. Op 31 juli werden twee koffers met explosieven in de buurt van Keulen in een regionale trein geplaatst. De aanslag mislukte echter. Vervolgens werden twee Libanezen gearresteerd en aangeklaagd. De verdachten gaven de Deense spotprentenaffaire als motief voor hun handelen. Naast deze was er sprake van nog twee voorgenomen aanslagen., één in Denemarken en één in Groot-Brittannië. Beide werden verijdeld en zijn niet meegeteld in het totaal van 498.

De bovengenoemde cijfers zijn afkomstig uit een rapport over terrorisme, het EU Terrorism Situation and Trend Report (TE-SAT) 2007. Het werd opgesteld door niet de minste: Europol (European Police Office), een betrouwbare organisatie. Volgens het rapport is terrorisme in Europa niet nieuw, maar is de context wel veranderd.
Er is sprake van twee nieuwe elementen: terrorisme is nu soms transnationaal en wordt gekenmerkt door ‘externaliteit’, dat wil zeggen dat wat het ene land doet gevolgen kan hebben voor het andere. Het kan bijvoorbeeld zo zijn, dat veiligheidsmaatregelen in één bepaald land voor terroristen reden zijn om hun aanslagen elders te plegen.

Naast wat ‘islamistisch terrorisme’ wordt genoemd, onderscheidt het rapport twee andere soorten terroristen: ‘etno-nationalisten en separatistische groepen’, zoals de reeds genoemde ETA, de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), en linkse terreurgroepen zoals de Griekse Revolutionaire Strijd.

Het islamitische terrorisme weet dus alle media-aandacht op zich gericht. De cijfers tonen echter aan, dat de meeste zogenaamde low-intensity-aanslagen tegen bedrijven en overheden worden uitgevoerd door terroristen die niets met de islam te maken hebben. Als het gaat om arrestaties is de islam echter oververtegenwoordigd. Vorig jaar werden binnen de EU in totaal 706 mensen gearresteerd op verdenking van terroristische activiteiten, waarvan 257 overduidelijk moslim waren. Hierbij moeten echter nog eens 156 Britse arrestaties worden opgeteld, want Groot-Brittannië verstrekt volgens het rapport geen informatie over verdachten als hun rechtzaak nog niet is afgerond. Er zijn dus in heel Europa 413 moslims gearresteerd op verdenking van terrorisme: meer dan de helft van het totaal.

Hiermee zijn we terug bij de beeldvorming: de vanzelfsprekendheden waar we het over hadden. Het rapport van Europol maakt duidelijk dat moslims maar voor een klein deel van het terrorisme in Europa verantwoordelijk zijn, maar niettemin de groep vormen die het vaakst wordt gearresteerd. In Groot-Brittannië ben je een terrorist als je een baard of een hoofddoek hebt. In Frankrijk en Spanje is een Marokkaanse, Tunesische of Algerijnse achtergrond voldoende om als terrorist te worden bestempeld en in Duitsland en Nederland staat Turks praten gelijk aan het hebben van terroristische bedoelingen.

Onze angsten kunnen nooit in cijfers worden uitgedrukt en cijfers kunnen nooit een argument zijn voor zelfgenoegzaamheid. Toch is het leerzaam om steeds met deze cijfers te worden geconfronteerd – steeds, want ze zijn door de jaren heen ongeveer gelijk gebleven. Voorts wordt hier niet geprobeerd iets te bewijzen om met leugens en statistieke. De cijfers zouden ons echter niettemin duidelijk moeten maken dat we, als het om onze angsten gaat, wel erg selectief zijn. De beste vergelijking die ik kan maken gaat over het weer: als het extreem koud is, drukken we de temperatuur uit in Celsius: ‘Het wordt vannacht min drie.’ Als het echter heet is, zoeken we onze toevlucht tot de paniek van Fahrenheit: ‘95 graden, het is bloedheet!’

We moeten voorts proberen erachter te komen in hoeverre onze, zoals gezegd, erg selectieve angsten bijdragen aan de doelstellingen van de terroristen. Als we ons op een draconische, onverdraagzame wijze verdedigen tegen een vermeende bedreiging, dan terroriseren we tegelijkertijd een hele menigte willekeurige islamitische burgers van Europa, die met recht bang zijn te worden gedemoniseerd, gemarginaliseerd en gecriminaliseerd.

De cijfers vertellen ons dat het ongelooflijk moeilijk is om de risico’s in te schatten van het onvoorspelbare, van het onbekende. Het is veel makkelijker om self-fulfilling prophesies de wereld in te helpen. Daarom moeten we goed afwegen of we onze angsten in Celsius of in Fahrenheit uitdrukken.

Het volledige rapport van Europol kunt u
hier downloaden.

Ziauddin Sardar (born 1951) is a London-based writer who specializes in topics dealing with the future of Islam, as well as Islamic science and technology.

Ziauddin Sardar

Ziauddin Sardar

Writer and broadcaster, describes himself as a ‘critical polymath’. He is the author of over 40 books, including the highly acclaimed ‘Desperately Seeking Paradise’. He is Visiting Professor, School of Arts, the City University, London and editor of ‘Futures’, the monthly journal of planning, policy and futures studies.

Leave a Reply

 

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.