DiversityWest

Geloof en Democratie: Vrienden of Vijanden?

By Thursday 4 February 2010 No Comments

Op 9 november 2009 zond Veronica een aflevering van het populaire programma ‘Fobiac’ uit, waarin de angst voor geloof centraal stond. Lauren, een van de journalisten, ging in Londen de straat op om de “meest gevreesde man van Engeland” te ontmoeten, Anjem Choudary. Deze werd zo genoemd omdat hij de terroristische aanslagen op de Twin Towers en de metro in Londen publiekelijk had goedgepraat. Lauren ontmoette hem op straat, waar hij samen met andere moslim mannen en vrouwen de islam tracht te verspreiden. Ze noemen hun optreden de “Islamic Roadshow”.

In de reportage interviewt Lauren een voetganger, die vol trots vertelt dat hij ook moslim is. Door zijn westerse pak en de afwezigheid van een lange baard maakt hij een heel andere indruk dan de moslimmannen om wie de reportage gaat. De verschillen tussen hen blijken echter verder te gaan dan hun uiterlijk. Als Lauren hem vraagt wat hij van de Roadshow vindt, antwoordt hij dat iedereen zijn mening mag verkondigen en dat dat bij een open democratie hoort.

Helaas zijn de deelnemers aan de Islamic Roadshow niet zo enthousiast over de vrijheid van meningsuiting en de principes van een open democratie. De man wordt dan ook onmiddellijk aangevallen door een jonge aanhanger van Anjem Choudary, die beweert dat hij geen goede moslim is: “Je zou hem eens moeten vragen hoe hij aanhanger kan zijn van een geloof dat homoseksualiteit veroordeelt, terwijl hij leeft volgens de regels van een democratische overheid die homoseksualiteit accepteert. Hij verraadt zijn geloof in ruil voor geld.” Het tast het zelfvertrouwen van de ander niet aan. Die antwoordt dat hij trots is op zijn geloof en op Engeland, waar hij woont: “Ten eerste krijg ik niets betaald voor mijn geloof […] De Islam draait om tolerantie, respect en bescherming van het leven. […] Ik leef naast andere burgers, moslims of geen moslim.” De twee mannen geven hier blijk van twee verschillende standpunten: voor de ene zijn democratie en geloof met elkaar in conflict, terwijl de ander beweert dat ze uitstekend met elkaar te combineren zijn. Hoe is dat mogelijk? Heeft een van hen gelijk of allebei? Of geen van beide?

Anjem Choudary neemt ook deel aan deze geïmproviseerde discussie. Hij weigert een hand te geven aan de voorbijganger, omdat deze een ambtenaar is, en vraagt hem vervolgens: “Bent u gelukking met jullie wetten?” Hoezo “jullie wetten”? Aan het begin van de reportage zei hij toch dat hij op straat predikte om “moslims te vertellen dat we verplichtingen hebben naar ons land”? Wat een verschil ineens! Hoe komt hij van “ons land” op “jullie wetten”? Het blijkt dat hij niets meer met Engeland te maken wil hebben, zodra Engeland een democratie wordt genoemd. Hier zien we opnieuw dat hij twijfelt aan de goedaardigheid van de democratie en aan haar relatie met het geloof. Eigenlijk zegt hij heel duidelijk dat hij niet in democratie gelooft. Hij zegt: “Democratie betekent dat de wet gemaakt wordt door de mens. Daar geloven wij niet in. Volgens ons is de wet gemaakt door God.”

Met dit voorbeeld kunnen we zien dat tolerantie en intolerantie elkaar constant tegenkomen als het om geloof en/of democratie gaat. Ik zou hier dan graag een onverwachte vergelijking willen maken. Kunnen we deze Anjem Choudary met Geert Wilders vergelijken? Het is misschien een geschokkende vergelijking, maar ergens lijken hun toespraken wel op elkaar. Ze lijken in ieder geval dezelfde boodschap te hebben: volgens Choudary kun je niet tegelijkertijd Engels en moslim zijn, en volgens Wilders is het Nederlanderschap niet met moslim-zijn te combineren. Met andere woorden vragen ze allebei om de tolerantie om intolerant te zijn. Zij beweren allebei, in hun woorden en daden, dat democratie niet meer toepasselijk zou zijn als het om geloof gaat. Anjem Choudary woont in Engeland, maar accepteert Engeland niet als democratie omdat hij moslim is. En Geert Wilders accepteert moslims niet omdat de islam niet met democratie te verenigen zou zijn. Eigenlijk zijn Choudary en Wilders verenigd in een duivels pact: Choudary ventileert precies de mening, die Wilders nodig heeft om moslims te kunnen afwijzen. Als Geert Wilders vervolgens beweert dat de Koran in Nederland verboden zou moeten worden, gebruikt hij de democratische principes van vrije meningsuiting en tolerantie, maar beperkt die vrijheid door een boek over Allah en daarmee een geloof te willen verbieden. Zijn daden zijn tegengesteld aan zijn woorden: onder de mom van vrijheid en democratie kluistert hij die democratie. Een beetje democratie kan niet, meneer Wilders!

C. Dubois
MA Cultural Analysis

Cinderella Dubois

Cinderella Dubois

Cinderella is geboren in Frankrijk. Ze heeft Engelse taal, cultuur en literatuur aan de universiteiten van Orléans en Amsterdam gestudeerd, voordat ze zich specialiseerde in literatuur, cultuur en diversiteit. Ze heeft een onderzoeksmaster in ‘Cultural Analysis’ aan de Universiteit van Amsterdam (ASCA) behaald. Ze werkt nu als vertaalster, schrijfster en taaldocente.

Leave a Reply

 

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.